Dinh dưỡng cho người từ 50 tuổi

Ngoài việc bổ sung đầy đủ dưỡng chất trong mỗi bữa ăn, người có tuổi cần thường xuyên tập thể dục, giữ tinh thần thoải mái, suy nghĩ tích cực, theo Tiến sĩ, bác sĩ Lưu Ngân Tâm - Trưởng khoa dinh dưỡng, Bệnh viện Chợ Rẫy và Nghệ sĩ nhân dân Lê Khanh.

Tham gia tư vấn trực tuyến trên Báo điện tử VnExpress chủ đề "Dinh dưỡng cho người từ 50 tuổi", nhiều độc giả gửi câu hỏi đến Tiến sĩ, bác sĩ Lưu Ngân Tâm - Trưởng khoa dinh dưỡng, Bệnh viện Chợ Rẫy để được tư vấn một thực đơn phù hợp cho người có tuổi, nhất là khi nhiều ông bố, bà mẹ có dấu hiệu chán ăn, ăn không ngon, có mắc thêm nhiều chứng bệnh về tim mạch, huyết áp. Trong khi đó, Nghệ sĩ nhân dân Lê Khanh nhận nhiều thắc mắc về bí quyết giữ vóc dáng, làn da, thần thái tươi trẻ so với tuổi trung niên.

Dưới đây là phần tư vấn của Tiến sĩ, bác sĩ Lưu Ngân Tâm - Trưởng khoa dinh dưỡng, Bệnh viện Chợ Rẫy và Nghệ sĩ nhân dân Lê Khanh.

- Chào bác sĩ, cho tôi hỏi người trên 55 tuổi mỗi ngày đều uống nước trà buổi sáng và sau bữa ăn thì có tốt cho sức khỏe không? Có phải hạn chế trà hay lưu ý gì khi uống trà không? (Trần Thái Cường)

- Tiến sĩ, bác sĩ Lưu Ngân Tâm - Trưởng khoa dinh dưỡng, Bệnh viện Chợ Rẫy:

Chào bạn,

Uống trà vùa phải là thói quen tốt vì giúp cung cấp các chất chống oxy hóa. Tuy nhiên, tránh uống trong bữa ăn vì làm hạn chế hấp thu chất khoáng và vitamin.

- Người từ 55 tuổi trở lên thì nên hạn chế ăn những món ăn nào để tránh bị các bệnh về tim mạch, huyết áp cao? (Phạm Hiếu)

- Bác sĩ Lưu Ngân Tâm:

Chào bạn,

Các thức ăn nên tránh hoặc hạn chế:

- Thức ăn chứa nhiều chất béo bão hòa, cholesterol cao (như mỡ heo, mỡ bò..., nội tạng, dầu dừa), béo chuyển đổi (thức ăn được chiên dầu cũ, thức ăn nhanh).

- Tránh dùng dầu đã qua sử dụng (chiên).

- Thức ăn mặn (mắm, khô, dưa cà, dưa muối...).

- Chị Lê Khanh hãy chia sẻ thực đơn hàng ngày của chị để đảm bảo sức khỏe và hình dáng đẹp như hiện tại cho người hâm mộ đi ạ! (Hoàng Thị Điệp)

- Nghệ sĩ nhân dân Lê Khanh:

Chào bạn,

Cám ơn bạn đã tin tưởng và thăm hỏi. Với Khanh, món hiệu quả nhất và đầu tiên đó chính là tinh thần thoải mái, háo hức đón ngày mới, rồi uống một ly nước ấm giúp thanh lọc cơ thể.

Sau đó Khanh thường ăn sáng cùng gia đình bằng bữa ăn nhẹ có thể là bún, phở, miến, bánh cuốn, và các loại bánh khác... Ngoài ra, bạn nên bổ sung thêm một ly nước cam, sữa (để bổ sung vitamin và các chất dinh dưỡng tự sữa, nhưng nếu ai có bệnh về dạ dày thì nên uống hai loại nước này cách xa nhau) hoặc nước hoa quả ép hoặc sinh tố...

Đến buổi trưa, Khanh luôn ưu tiên dùng rau xanh để bổ sung các loại vitamin và chất xơ để dễ tiêu hóa. Thêm vào đó là một món cá (có thể hấp, chiên sơ hoặc nấu canh), đây là món mà gia đình nhà Khanh rất ưa chuộng vì nó cung cấp đủ lượng đạm, omega 3 tốt cho mắt và tim và lại không gây béo phì, thừa mỡ. Ngoài ra, món đậu phụ cũng được nhiều người hưởng ứng.

Bữa chiều, gia đình Khanh cũng ưu tiên nhiều rau, tránh chất đạm và tinh bột để hạn chế tình trạng khó tiêu. Có hôm thì gia đình mình nấu súp rau, salad. Nếu gia đình bạn dễ ăn thì có thể chọn thêm một số món có phô mai cho buổi tối cũng rất tốt.

Còn bữa tối thì món ăn "đắt giá" nhất của gia đình Khanh chính là sự sum họp gia đình, mọi người quây quần bên nhau tạm xa rời công việc và đặc biệt là các thiết bị điện tử để có thể quan tâm hoặc thưởng thức các chương trình nghệ thuật cùng nhau thì tuyệt nhất.

- Nhờ bác sĩ tư vấn giúp chế độ dinh dưỡng hợp lý để phòng ngừa loãng xương và thừa cân ở người có tuổi đi ạ! (Trần Thị Huyền)

- Bác sĩ Lưu Ngân Tâm:

Chào bạn,

Bạn tránh ăn thừa năng lượng (do quá nhiều chất tinh bột đường, chất béo từ dầu mỡ). Trung bình mỗi bữa ăn: một chén cơm lưng, thịt cá nạc, đậu hủ khoảng 80-100gr, rau củ quả khoảng 100-120gr, trái cây cả ngày trung bình 200-300gr (tránh trái cây ngọt).

Nên ăn các loại cá nhỏ xương để ăn luôn xương (cá cơm, cá lòng tong) hoặc các loại cá biển như cá trích, cá thu; nên hầm và ăn luôn xương vì những thực phẩm này chứa rất nhiều canxi có lợi cho xương.

Hạn chế dùng những loại thức ăn nhiều dầu mỡ như chiên, xào... Bạn cũng không quên tập luyện như đi bộ (thường đi bộ nhanh tốt hơn), bơi lội, đạp xe... Trung bình mỗi lần tập ít nhất 30 phút 5 lần trong tuần.

- Xin chào bác sĩ, tôi hiện 48 tuổi nhưng khoảng 3 tháng nay tôi lại có cảm giác chán ăn, lạt miệng, ngủ ít vào ban đêm. Sức khỏe tôi vẫn bình thường, nhưng tinh thần thì không được thoải mái cho lắm. Nhờ bác sĩ tư vấn giúp trường hợp của tôi là như thế nào. Chân thành cảm ơn bác sĩ. (Bảo Ngọc, 48 tuổi, 7A/83 Thành Thái, P.14,q 10 tp. HCM)

- Bác sĩ Lưu Ngân Tâm:

Chào chị,

Nếu chị đã đi kiểm tra sức khỏe tổng quát mà không mắc một bệnh lý gì thì bên cạnh việc tìm nguyên nhân vì sao cảm thấy không vui, thoải mái, chị có thể duy trì chế độ ăn đầy đủ, cân đối và đa dạng các chất. Bổ sung thêm các sản phẩm dinh dưỡng chuẩn (năng lượng chuẩn, đạm cao, béo tốt...) lúc này là cần thiết vì sẽ giúp chị phòng ngừa thiếu hụt những chất do chán ăn, lạt miệng, duy trì sức khỏe tốt. Chị cần bổ sung trong thời gian ngắn viên tổng hợp vitamin và muối khoáng hàng ngày.

Một ly sữa nóng ban đêm thường sẽ giúp ngủ ngon hơn.

- Tôi nghe nói uống rượu vang hàng ngày sẽ giúp giảm được bệnh viêm khớp. Vậy uống rượu vang với liều lượng và phân chia như thế nào, uống vào buổi nào trong ngày để có thể đạt được hiệu quả giảm bệnh viêm khớp? Tôi năm nay là 54 tuổi. Cám ơn bác sĩ! (Trần Thị Kim Ánh)

- Bác sĩ Lưu Ngân Tâm:

Chào chị,

Uống rượu vang đỏ với một lượng vừa phải và đều đặn sẽ giúp giảm nguy cơ bệnh lý tim mạch, ung thư... Liều lượng trung bình ở một người khỏe mạnh không quá 150ml trong ngày.

- Chào chị Lê Khanh, dường như thời gian đã bỏ quên chị hay sao ấy, vì chị vẫn trẻ trung và xinh đẹp. Chị có thể chia sẻ bí quyết của bản thân để luôn khỏe mạnh và xinh tươi. Cám ơn chị. (Trần Hoàng Mai, Q5. HCM)

- NSND Lê Khanh:

Chào bạn,

Cảm ơn bạn, thật sự khi được yêu quý thì hình ảnh của mình cũng trở nên đẹp đẽ hơn nhiều. Thực tế thì Khanh không có bí quyết gì đặc biệt, Khanh luôn sống với một nguồn năng lượng tràn đầy mỗi ngày.

Người phụ nữ có quá nhiều vai trò phải gánh vác từ sự nghiệp tới gia đình, và không phải lúc nào ta cũng khỏe để thực hiện tất cả những điều mình muốn. Vì vậy, Khanh thường dùng cách thi vị hóa cuộc sống để vượt qua.

Với nghệ sĩ, cả một đời thường phải đi sáng tạo nghệ thuật và phục vụ khán giả khắp nơi, mình phải thích nghi nhiều hoàn cảnh, để hòa nhập với cuộc sống một cách lạc quan nhất. Vì vậy, gặp ai mình cũng thấy tốt, thấy vui, ăn gì cũng thấy ngon, nhìn đâu cũng thấy đẹp.

Đấy là bí quyết quan trọng nhất, ngoài ra, Khanh cũng điều tiết chế độ ăn - ngủ nghỉ và làm việc hợp lý để đảm bảo sức khỏe và cân bằng cuộc sống.

- Chào chị Lê Khanh, theo chị, phụ nữ sau 50 tuổi như thế nào là “đẹp”? Chị cảm thấy giữa việc giữ gìn sức khỏe và giữ gìn nhan sắc thanh xuân, việc nào khó hơn? (Nguyễn Thị Kim Phương)

- NSND Lê Khanh:

Chào bạn,

Là độ tuổi đủ độ chín chắn, bởi đã giàu trải nghiệm, nên người phụ nữ sau 50 tuổi vô cùng cần sức khoẻ, năng lượng sống dồi dào, sự tự tin và tinh thần viên mãn để hưởng thụ cuộc sống, thực hiện nốt những ước mơ giang dở. Và đó cũng chinh là vẻ đẹp của tuổi ngũ tuần. Khi có sức khoẻ không chỉ có nhan sắc mà sẽ có tất cả.

- Ông xã tôi 60 tuổi, hiện tại nhà tôi đang ăn chay trường, không ăn món mặn nữa. Nhờ bác sĩ Tâm tư vấn giúp thực đơn hàng này phải đảm bảo những thực phẩm nào để giữ gìn sức khỏe khi không ăn thịt, cá được nữa nhé! (Lê Kim Tùng)

- Bác sĩ Lưu Ngân Tâm:

Chào chị,

Vì câu hỏi của chị chưa có các thông tin như cân nặng, chiều cao, các chỉ số của cơ thể khác nên tôi chỉ có thể tư vấn như sau:

- Nếu dùng các món ăn như bún, hủ tiếu, phở trong điểm tâm thì các loại thức ăn này chỉ cần khoảng 100-120gr.

- Cơm cho trưa và chiều trung bình một chén (200gr).

- Các loại đậu hủ, đậu đỗ trung bình khoảng 80-100gr cho mỗi bữa.

- Rau củ quả nên luộc hoặc xào ít dầu, trung bình 100-120gr.

- Trái cây có thể khoảng 250-300gr cho cả ngày.

Ăn chay trường dễ bị thiếu máu do thiếu sắt, nên chị có thể bổ sung viên sắt định kỳ cho ông xã của mình.

- Chị Lê Khanh có thể chia sẻ bí quyết và thực đơn ăn kiêng để giữ gìn vóc dáng ở tuổi 50 được không? (Phạm Thanh Thảo)

- NSND Lê Khanh:

Chào bạn,

Để giữ gìn vóc dáng, sau 50 tuổi nên tránh những thức ăn khó tiêu, nhiều chất béo, đường, đạm và cần giảm lượng tinh bột.

Trong bữa ăn gia đình, tôi luôn ưu tiên và tăng cường nhiều rau xanh để bổ sung vitamin và chất xơ cùng lương protein ở trong củ quả và ngũ cốc. Tăng ăn cá để bổ sung axit béo omega-3, tốt cho mắt và tim, giàu đạm mà lại không gây béo. Phần ức gà rất tốt cho cơ thể bởi lượng protein cao, chống trầm cảm, tốt cho răng và xương.

Đặc biệt, mình không quên uống sữa mỗi ngày. Là người thường xuyên bận rộn, bị áp lực thời gian, cách tiện lợi nhất với Khanh là dùng một cốc Ensure là đủ dưỡng chất cho cơ thể.

- Chào bác sĩ. Mẹ tôi bị tiểu đường nhẹ và ăn uống theo chế độ kiêng cử, không ăn bất cứ đồ ngọt nào, kể cả trái cây có vị ngọt, và ăn nhiều rau. Như vậy mẹ tôi có bị thiếu dinh dưỡng không, mong nhờ bác sĩ tư vấn giúp. (Trần Thiên Thanh, 32 tuổi, Long Hồ Vĩnh Long)

- Bác sĩ Lưu Ngân Tâm:

Chào bạn,

Thiếu dinh dưỡng, suy dinh dưỡng rất thường xảy ra ở những người mắc bệnh lý mạn tính, đặc biệt đái tháo đường do kiêng khem không đúng. Một chế độ ăn hợp lý nên chọn những thức ăn tinh bột, nếu được ít bị chà xát (gạo lức, lúa mạch) hay các loại bún tươi, bánh phở ăn với một lượng vừa phải (150gr cho mỗi bữa). Bữa ăn nên với lượng đạm cao, trung bình 100-120gr thịt cá nạc, đậu đỗ cho mỗi bữa.

Không nên quá kiêng khem béo, dùng dầu với lượng vừa phải (khoảng 30-40gr dầu cho cả ngày) là cần thiết để duy trì chức năng cơ thể và kiểm soát đường huyết trong các bữa ăn. Chất xơ rất quan trọng cho người đái tháo đường vì kiểm soát được đường huyết sau ăn, làm giảm cholesterol máu.

Trái cây vẫn có thể được ăn nhưng không nên ăn các loại trái cây ngọt (nho, xoài chín, sầu riêng), thay vào đó ăn táo, dâu, ổi... 200-250gr cho cả ngày.

Tập luyện thể chất đều đặn không chỉ giúp kiểm soát cân nặng, giảm lượng mỡ trong cơ thể mà còn giúp kiểm soát đường huyết tốt hơn.

- Người già uống sữa nhiều quá có dễ mắc bệnh sỏi thận không? Nên uống lượng sữa bao nhiêu mỗi ngày là đủ và tốt cho sức khỏe? (Trịnh Thị Trúc My, 33 tuổi)

- Bác sĩ Lưu Ngân Tâm:

Chào bạn,

Sữa là một nguồn dinh dưỡng tốt vì dễ hấp thu, cơ thể sử dụng tốt trong tổng hợp đạm, chứa nhiều chất khoáng, vitamin. Việc uống sữa đều đặn mỗi ngày là thói quen tốt vì giúp duy trì sức khỏe, đặc biệt sức khỏe cơ xương.

Nếu dùng các loại sữa với hàm lượng canxi cao, người có tuổi nên uống đủ nước trong ngày thường 2 lít, có thể nhiều hơn trong trường hợp vận động nhiều. Người già thường hay quên uống nước vì quá trình lão hóa sẽ làm giảm khả năng khát.

Lượng sữa trung bình mỗi ngày có thể 1-2 ly. Tuy nhiên đối với những người suy dinh dưỡng thì cần uống nhiều hơn.

- Cô Lê Khanh ơi, con nghe nói cô chỉ mới theo đuổi con đường đạo diễn những năm gần đây, con rất khâm phục! Vì năm nay con 30 tuổi, con rất muốn theo đuổi lại từ đầu đam mê của mình là làm designer nhưng rất ngại phần tuổi tác và sẽ khó kiếm việc làm. Cô nghĩ con có nên thử bỏ hết tất cả và theo đuổi đam mê thật sự của mình không? Con cám ơn cô! (Nguyễn Thị Thu Hinh)

- NSND Lê Khanh:

Cảm ơn con đã chọn cô để làm người chia sẻ, có thể cô là một người cá biệt nhưng có 2 điều rất thú vị, đó là cô không bao giờ nghĩ đến tuổi tác của mình và luôn luôn có sự hào hứng với những dấu mốc khởi đầu.

Bước khởi đầu bao giờ cũng là bước đẹp nhất - đây là câu nói của nữ anh hùng dân tộc Pháp Jeanne d'Arc, một nhân vật trong vở kịch Chim sơn ca. Jeanne d'Arc nói câu thoại này khi cô đã vượt qua mọi nỗi lo sợ, hạn chế của bản thân để một ngày sẵn sàng mặc áo giáp, lên lưng ngựa chỉ huy quân đội Pháp tiến đánh quân Anh chiến thắng vang dội. Sau này, Jeanne d'Arc được phong thánh, gọi là đức thánh Jeanne.

Ai cũng có thể bắt đầu thực hiện ước mơ, khát vọng của mình bất cứ lúc nào khi ta còn có trong tay sự sống.

- Chào chị Lê Khanh, tôi rất ngưỡng mộ chị không chỉ vì tài năng kịch nghệ hay nhan sắc mà vì chị có một tổ ấm đáng ao ước, điều tôi ít thấy ở những gia đình nghệ sĩ. Chị có thể chia sẻ bí quyết giữ gìn hạnh phúc gia đình của mình không? (Hoàng Phương)

- NSND Lê Khanh:

Chào bạn,

Ngày nay, với sự phát triển của công nghệ, đôi khi khiến con người cô đơn ngay trong chính ngôi nhà của mình. Cho nên, Khanh luôn tận dụng cơ hội được gần nhau, trò chuyện để hiểu nhau, từ đó biết chia sẻ từ tinh thần đến nỗi lo vật chất và cùng gánh vác mọi việc trong gia đình.

Khanh luôn có nhu cầu quan tâm đến nhau từ những điều nhỏ xinh nhất, từ một bông hoa, một lời nhắn yêu thương đến bữa ăn giấc ngủ. Sự cô đơn sẽ giết chết hạnh phúc gia đình.

- Tôi muốn hỏi, tôi năm nay 56 tuổi. Tôi ăn khá ít, mỗi bữa 1 chén cơm và chỉ thích ăn rau, đồ luộc. Buổi sáng tôi thường chỉ uống sữa tươi tiệt trùng. Như vậy liệu có đủ dinh dưỡng không? (Văn Quốc Minh)

- Bác sĩ Lưu Ngân Tâm:

Chào anh,

Theo chế độ ăn của anh như vậy là rất thiếu dinh dưỡng như đạm, chất béo... Bữa ăn không chỉ nên có tinh bột mà anh nên có thêm thịt, cá... Trung bình 100-120gr (có thể nhiều hơn ở người cao to). Buổi sáng với chỉ một hộp sữa tươi tiệt trùng là chưa đủ dưỡng chất. Nếu không thích ăn thì anh có thể uống một ly 250ml sữa công thức chuẩn (tương đương 250kcal, lượng đạm cao, béo...) mỗi ngày. Anh có thể thiếu vi chất dinh dưỡng và nên uống mỗi ngày một viên tổng hợp đa sinh tố.

- Ba tôi 54 tuổi, bị cao huyết áp và đường tiêu hóa có vấn đề (rất hay bị tiêu chảy) nhưng vẫn cứ hay uống rượu bia mỗi tối. Tôi khuyên bỏ nhưng không được, có chế độ dinh dưỡng nào giúp bổ sung dưỡng chất để duy trì sức khỏe cho ba tôi không? Ba tôi hiện tại cũng rất ít vận động, chỉ đi lại trong thời gian làm việc hành chính thôi. Tôi cám ơn! (Nguyễn Tuấn)

- Bác sĩ Lưu Ngân Tâm:

Chào bạn,

Để tránh thiếu dưỡng chất cho ba, bạn nên tăng cường thêm lượng ngũ cốc, đạm (từ thịt, cá, trứng, sữa), trái cây, rau củ quả để đảm bảo vi chất dinh dưỡng. Trong trường hợp này, bạn có thể thử cho ba mình uống 1-2 ly sữa chuẩn trong ngày vì đây là nguồn dưỡng chất cao, đầy đủ các vi chất dinh dưỡng và dễ hấp thu.

- Chào chị Lê Khanh, nhiều người nghĩ rằng danh hiệu NSND đã là đỉnh cao của thành công trong nghiệp diễn viên, vì sao khi đã có danh hiệu NSND chị vẫn quyết định học làm đạo diễn? (Hoàng Phương)

- NSND Lê Khanh:

Chào bạn,

Tôi luôn có nhu cầu khám phá bản thân, đồng thời đi học đạo diễn là điều rất cần thiết cho sự nghiệp thứ hai của tôi sau nghiệp diễn, đó là đào tạo.

Càng ngày tôi càng thấy có cơ hội được đi học thực sự là một điều hết sức thú vị. Việc học không chỉ giúp tôi tăng cường sự hiểu biết, mà còn làm cho đầu óc không bị lão hóa. Việc học còn đem đến cho tôi niềm vui rằng mình vẫn còn đủ sức, đủ tuổi đến trường.

- Người lớn tuổi nên uống sữa bột tốt hơn hay sữa tươi tiệt trùng tốt hơn? Xin cảm ơn bác sĩ. (Hoàng Văn Lớn)

- Bác sĩ Lưu Ngân Tâm:

Chào bạn,

Không nên dùng các loại sữa, đặc biệt sữa bột không nhãn mác, không rõ xuất xứ để tránh những tác hại đến sức khỏe sau này. Với người lớn tuổi, sữa tươi thường dễ gây rối loạn tiêu hóa (tiêu chảy) do kém dung nạp đường sữa, hàm lượng các chất dinh dưỡng không phù hợp với người lớn tuổi. Trong khi đó, các sữa công thức chuẩn (vệ sinh an toàn thực phẩm, chuẩn về dinh dưỡng) thường phù hợp cho người lớn tuổi để tăng cường dinh dưỡng sức khỏe do người lớn tuổi thường xuyên chán ăn, ăn giảm sút, thiếu cơ, suy giảm sút cơ, giảm khả năng vận động

- Cô Lê Khanh ơi, cô hãy chia sẻ bí quyết sao có thể vừa sắp xếp quán xuyến việc nhà vừa có thể theo đuổi đam mê công việc của mình ạ? (Linh Lê)

- NSND Lê Khanh:

Chào bạn,

Mình có một điều may mắn mà không dễ gì một người phụ nữ làm nghệ thuật có được, từ bé Khanh có sự hậu thuẫn của gia đình, từ ông bà, cha mẹ, các bác, các cậu… trong đại gia đình nghệ thuật luôn luôn ủng hộ và khích lệ.

Lớn lên, khi bắt đầu vào môi trường nghệ thuật chuyên nghiệp từ hãng phim truyện Việt Nam đến nhà hát Tuổi trẻ, từ 15 tuổi đến bây giờ, lúc nào cũng được mọi người tin tưởng, giao cho mình những việc khó và động viên tinh thần. Đến khi may mắn lọt vào mắt xanh của đấng mày râu, "lừa" được một trái tim yếu đuối thì cô lại nhận được sự đồng hành gần như vô điều kiện của người bạn đời. Anh ấy luôn ủng hộ, quan tâm, chăm sóc mình từ môi trường nghệ thuật đến chế độ sinh hoạt. Sự quan tâm chăm sóc là vô cùng quan trọng, bây giờ cô hoàn toàn yên tâm với sự chăm sóc của những nhà khoa học, giúp ta hiểu biết thêm về việc ăn uống thế nào cho đúng, đủ, lành mạnh và có lợi cho cơ thể.

- Thưa bác sĩ, mẹ cháu 58 tuổi bị mỡ máu, thì nên ăn những thức ăn gì và không nên ăn gì, uống những đồ uống nào có lợi và không có lợi cho sức khỏe ạ? Mẹ cháu hơi gầy ạ cao 1m55 nặng 45kg.(Mai thị Lan Anh, 27 tuổi)

- Bác sĩ Lưu Ngân Tâm:

Mẹ của bạn nên ăn tăng cường cá chưa nhiều omega3 (cá thu, cá hồi, cá trích...) trong tuần, ít nhất 5 lần và mỗi lần trung bình 100gr. Tăng cường các thức ăn ngũ cốc, đậu đỗ, rau củ quả tươi. Nên dùng dầu thay cho mỡ, các loại dầu như dầu nành, hướng dương, oliu với lượng vừa phải trong ngày. Cần lưu ý tránh ăn nhiều tinh bột, hạn chế các thức uống ngọt, bia, rượu...

Các loại thức ăn từ đạm đậu nành như đậu hủ nên ăn thường xuyên trong tuần, mỗi lần trung bình khoảng 100gr.

Mẹ của bạn cũng nên duy trì tập luyện như đi bộ tốc độ nhanh, dưỡng sinh sẽ tốt cho sức khỏe.

- Chào chị Lê Khanh, tôi đọc báo viết về chị nhiều, biết chị là một người đảm đang và giỏi nấu nướng. Chị có thể chia sẻ tên và bí quyết của món ăn nào chị nấu mà anh Thanh thích nhất không? (Nguyễn Hoàng Thiên Trang)

- NSND Lê Khanh:

Cám ơn chị, Khanh may mắn là có một người chồng rất dễ ăn, nấu món gì cũng khen ngon. Cũng có thể anh ấy động viên để mình hào hứng mỗi khi bước vào bếp chuẩn bị bữa ăn.

Gia đình chúng tôi, vì nghề nghiệp nên được đặt chân đến nhiều vùng đất mới do vậy cùng giống nhau ở thú vui khám phá ẩm thực, những món ăn mới lạ. Một trong những món khá truyền thống mà anh Thanh rất thích là bún thang.

Với món này, nguyên vật liệu không thể thiếu là một con gà luộc lên, tách thịt và xương. Phần xương bạn cho vào hầm cùng với một chút tôm khô, xá xùng, nếu có mực khô nướng thì càng tốt. Đừng quên bỏ vào trong nước dùng hành khô và gừng nướng. Bạn chuẩn bị thêm giò lụa và trứng tráng thật mỏng thái chỉ, ruốc tôm he, một chút củ cải dầm. Có một số nhà Hà Nội cổ cũng có thể cho thêm một chút lòng đỏ trứng muối. Trước khi chan nước dùng, bạn nên điểm thêm chút rau răm, mắm tôm, hoặc nhỏ một giọt cà cuống.

Chúc bạn ăn ngon.

- Chào chị Lê Khanh, chị từng chia sẻ cách đây lâu lâu là chị rất thích nấu nướng cho gia đình, thậm chí cả những lúc đi diễn xa cả tháng trời cũng mang cả bếp núc đi theo. Có phải nấu ăn chính là bí quyết để chị chăm sóc và gìn giữ gia đình? (Đặng Thị Yến)

- NSND Lê Khanh:

Chào bạn,

Nấu ăn chính xác là bí quyết chăm sóc và giữ gìn gia đình luôn hạnh phúc, đầm ấm. Nấu ăn là hành động thể hiện tình yêu của mình với người thân và bạn bè bằng việc chăm sóc nhau từ những bữa ăn bổ dưỡng, an toàn, có lợi cho sức khoẻ.

Chiều nhau những sở thích ẩm thực, cùng thưởng thức và khám phá những hương vị mới, nấu ăn cho gia đình và bạn bè luôn luôn là một niềm vui lớn của tôi. Để có bữa ăn ngon miệng khiến cả nhà cùng vui, đó cũng là cả một nghệ thuật.

- Chào bác sĩ, bố tôi năm nay 70 tuổi, cụ thường ở nhà 1 mình do con cháu hay đi làm, do đó cụ thường bỏ bữa trưa, chỉ ăn bữa sáng và tối nếu thấy đói, không thấy đói và ngon miệng thì cũng bỏ bữa luôn. Gần đây tôi thấy cụ sụt ký nhiều, ốm đi, bắp tay bắp chân thì mềm nhũn ra, đi đứng yếu, người kém linh hoạt. Nhờ bác sĩ và chương trình tư vấn giúp để bố tôi khỏe mạnh và chịu ăn nhiều hơn! Cám ơn chương trình! (Lê Ngọc Duy, Tp.HCM)

- Bác sĩ Lưu Ngân Tâm:

Chào bạn,

Bố của bạn đang bị suy dinh dưỡng, teo và suy giảm sức cơ nên đi lại yếu. Trong trường hợp này, bạn nên thu xếp có một người lo bữa ăn cho bố. Tuy nhiên, để điều trị tình trạng suy dinh dưỡng này, bạn nên bổ sung cho bố khoảng 2-3 ly sữa chuẩn mỗi ngày. Nên chọn các sản phẩm dạng lỏng, có thể dùng ngay (ví dụ chai thể tích khoảng 250ml cung cấp 250kcal, đạm cao...). Ngoài ra, bạn cần cho bố bổ sung một viên tổng hợp đa khoáng chất và sinh tố.

- Nhiều người cho rằng tuổi 50 là lúc chuẩn bị để nghỉ ngơi, tận hưởng cuộc sống còn chị Lê Khanh có vẻ vẫn rất bận rộn và còn nhiều dự định ấp ủ. Chị có bao giờ cảm thấy mệt mỏi không? Chị đã làm thế nào để cân bằng công việc bận rộn với việc chăm sóc sức khỏe cho chính mình? (Trương Nguyễn Yến Minh)

- NSND Lê Khanh:

Chào bạn,

Để cân bằng cuộc sống không gì hiệu quả bằng chọn cho mình một chế độ tập luyện thích hợp như yoga, dance và các hình thức thư giãn tinh thần như nghe nhạc hoặc đi xem nghệ thuật.

Bên cạnh đó việc cân bằng các dưỡng chất giúp cơ thể luôn khoẻ khoắn là điều vô cùng quan trọng. Rất may ngày nay mọi người có nhiều sự lựa chọn và Ensure là sự chọn lựa của tôi và gia đình trong nhiều năm qua. Khi thời gian quá ít ỏi và gấp gáp, thì nguồn thực phẩm từ sữa luôn luôn là hữu ích và hiệu quả cao, lại tiện lợi.

- Chào bác sĩ, tôi được biết cách ăn uống phù hợp và tốt cho sức khỏe ở tuổi của tôi (57 tuổi) là chia nhỏ bữa ăn hàng ngày. Tuy nhiên, tôi hiện vẫn còn đang đi làm nên không có điều kiện để thực hiện chế độ đặc biệt như vậy. Bác sĩ có thể tư vấn một phương thức tiện lợi hơn không? (Cô Hạnh, 57 tuổi, Hà Nội)

- Bác sĩ Lưu Ngân Tâm:

Chào chị,

Chị không cần phải ăn nhiều bữa trong ngày vẫn duy trì 3 bữa chính (không quá no). Để đảm bảo sức khỏe, chị vẫn phải thu xếp thời gian lo bữa ăn đầy đủ dinh dưỡng, cân đối, đa dạng. Tuy nhiên, những lúc quá bận, chị có thể thay thế bữa ăn bằng cách uống một ly sữa đầy đủ dinh dưỡng và cân đối các chất.

- Chào chị Lê Khanh, cần phải ăn uống và tập luyện như thế nào để có làn da tươi trẻ như chị? Chị bắt đầu chế độ đó từ năm bao nhiêu tuổi? Xin cảm ơn. (Nguyễn Thị Kim Cúc)

- NSND Lê Khanh:

Chào bạn,

Vì hoạt động trong lĩnh vực nghệ thuật sớm cho nên lúc nhỏ tôi chăm sóc bản thân một cách vô thức. Đến năm 17-18 khi những hình tượng nhân vật của tôi bắt đầu chạm được đến trái tim khán giả, tôi mới bắt đầu có ý thức chăm sóc bản thân.

Với nghệ sĩ, giữ gìn thanh và sắc không kém phần quan trọng bằng đầu tư về chuyên môn. Được khán giả yêu quý, tôi luôn nhắc nhở bản thân giữ gìn hình ảnh trong trái tim mọi người. Cũng có những giai đoạn quá mải mê công việc mà tôi xao nhãng việc chăm sóc sức khỏe, hình thức của mình. Nhưng tôi rất vui và xúc động vì khán giả nhắc ngay và tôi hiểu sự nghiệp, sức khỏe, hình ảnh bên ngoài cũng là sự thể hiện sư trân trọng của nghệ sĩ đến khán giả đã dành cho mình tình yêu mến.

- Chào cô bác sĩ Tâm, ông cháu năm nay 72 tuổi, ông cao gần 1m7 nhưng chỉ nặng có khoảng 42 kg thôi, ông rất gầy, lại đang bị đái tháo đường đã 1 năm nay, phải kiêng cữ đường và nhiều thực phẩm, tinh bột. Mỗi bữa ông cháu chỉ ăn nửa chén cơm và lại ghét ăn canh, thịt thà, cá, chỉ ăn đồ khô, cá khô xé nhuyễn hoặc kho. Cháu rất lo lắng cho sức khỏe của ông. Mong bác sĩ Tâm hãy tư vấn giúp cháu thực đơn để bồi bổ dinh dưỡng cho ông ạ! Cháu có nên mua thêm sữa hay các thực phẩm chức năng khác để ông sử dụng kèm theo để tăng sức khỏe không? Chân thành cám ơn cô, chúc cô sức khỏe ạ! (Trần Thị Thiên Hương, Tp.HCM)

- Bác sĩ Lưu Ngân Tâm:

Chào bạn,

Ông của bạn đang bị suy dinh dưỡng rất nặng vì thiếu dinh dưỡng trầm trọng trong thời gian dài. Mắc bệnh đái tháo đường không có nghĩa là quá kiêng khem mà chế độ ăn vẫn phải nên đầy đủ năng lượng (tinh bột, đạm, béo). Lượng đạm cao (100-120gr cho mỗi bữa) từ thịt cá nạc, đậu đỗ, sữa. Chất béo trong các bữa ăn vẫn rất cần cho người đái tháo đường vì duy trì chức năng sống cho cở thể, kiểm soát đường liên quan đến bữa ăn tốt hơn, nên chọn dầu thay cho mỡ. Chất xơ từ rau củ quả là quan trọng trong kiểm soát đường huyết. Các thức ăn tinh bột phù hợp cho người đái tháo đường là gạo tấm, các loại bún tươi, bánh phở, hủ tiếu, gạo lức nhưng với lượng không quá 150gr cho mỗi bữa.

Trong trường hợp đặc biệt này nếu các lời khuyên dinh dưỡng trên mà ông của bạn vẫn không thể ăn đủ trong ngày thì việc bổ sung sữa dành cho người đái tháo đường là không thể thiếu. Có thể 2-3 ly trong ngày.

- Chào chị Lê Khanh, em là một khán giả hâm mộ chị. Gần đây em thấy chị ít xuất hiện trên truyền hình hẳn, nhưng không phải vì vậy mà em ít quan tâm tới chị đâu. Trong sự nghiệp của mình, chị thích vai diễn nào nhất và nhân vật nào có tính cách giống chị nhất? (Bùi Thị Hương)

- NSND Lê Khanh,:

Chào em,

Cảm ơn em đã quan tâm, thật sự chị không đủ thời gian đáp ứng cả hai lĩnh vực nghệ thuật cùng một lúc, cộng thêm vai trò người phụ nữ trong gia đình nên chị dành thời gian ưu tiên cho sân khấu và trong lòng vẫn luôn canh cánh tìm những cơ hội thích hợp quay trở lại với màn bạc.

Ở lĩnh vực sân khấu có quá nhiều vai diễn vừa có ảnh hưởng lớn tới đời sống tinh thần cũng như những quan niệm sống, đồng thời tạo ra những bước ngoặt thú vị trong sự nghiệp của chị. Trong đó, những vai đáng yêu thuộc dạng vai đào thương như nàng Juliet trong kiệt tác Romeo và Juliet (Wiliam Shakespeare), Desdemona trong vở Otelo... là những vai biểu tượng về tình yêu. Ngoài ra, vai Jeanne d'Arc (nữ anh hùng dân tộc Pháp) đã giúp chị khám phá bản thân và mở rộng biên độ sáng tạo nhiều tính cách nhân vật sau này. Vai cung nữ Đan Thiềm trong vở Vũ Như Tô của tác giả Nguyễn Huy Tưởng giúp chị thấm thía hơn về khát vọng và vai trò của người nghệ sĩ mong muốn đem tài năng cống hiến cho đất nước; vai Lý Chiêu Hoàng trong vở Rừng trúc của cố nhà văn Nguyễn Đình Thi khiến chị có vốn sống sâu sắc hơn về những khái niệm lớn lao giữa việc nước và việc người...

Vai nào chị cũng khắc họa hình tượng nhân vật trên quan điểm của bản thân, song có một vai được phần lớn khán giả cảm nhận và mặc định nó là Lê Khanh đó là nhân vật Thảo trong bộ phim Người Hà Nội. Không thể kể hết các vai diễn, nhưng vai nào với chị cũng thật sự để lại những giá trị về nghệ thuật và ý nghĩa cuộc sống.

- Chào bác sĩ Tâm, tôi năm nay đã 48, sắp bước sang tuổi 50, là lứa tuổi sức khỏe dễ giảm sút nhất! Mong bác sĩ Tâm hãy cho lời khuyên về cách ăn uống hợp lý cũng như những thực phẩm quan trọng cần bổ sung hàng ngày để đảm bảo sức khỏe và giữ gìn vóc dáng khỏe càng lâu càng tốt! Cám ơn chương trình và bác sĩ! (Nguyễn Phương Nga)

- Bác sĩ Lưu Ngân Tâm:

Chào chị,

Thực đơn trong ngày mà chị có thề áp dụng như sau:

- Buổi sáng, dùng các món điểm tâm bình thường, tránh ăn thường xuyên các thức ăn chưa nhiều mỡ (nước béo, da động vật).

- Trưa một chén cơm lưng, tầm 200gr; các món mặn (thịt cá nạc...) trung bình 80-10gr, có thể lên đến 120gr, rau xào ít dầu hay luộc trung bình 100-150gr, canh rau (thanh đạm không béo, không dầu, không thịt).

- Chiều, chị vẫn có thể không cần tinh bột, nên ăn cá (100-120gr), rau xanh, củ (salad tươi, không sốt).

Chị không quên tập luyện như thể dục nhịp điệu, khiêu vũ, bơi lội, yoga... Trong tuần, chị phải tập ít nhất 150 phút.

Với độ tuổi này dễ có nguy cơ thiếu xương, loãng xương, nên việc ăn thường xuyên các thức ăn giàu canxi (cá luôn xương, cua đồng...) là quan trọng trong tăng cường sức khỏe cơ xương. Chị có thể dùng các loại sữa giúp phòng ngừa loãng xương, khoảng một ly mỗi ngày.

VnExpress